Meer expo's dan dagen herfstvakantie: dit zijn onze tips

In Leuven ontdek je oude en nieuwe beeldhouwkunst in dat bijzondere, bijna fluwelen gesteente albast. Precieuze meesterwerken vanaf de 14e eeuw tot hedendaagse toepassingen van Sofie Muller. Tot 26 februari in Museum M in Leuven, dat open is op maandag, maar dan weer gesloten op woensdag.

"Come fly with me": zo klinkt de uitnodiging van Koksijde om het werk van kunstenaar Panamarenko te (her-) ontdekken. Wonderlijke vlieg-tuigen van hem zijn geland in de schuur van een vroegere abdijhoeve. Tot 8 januari in het Kunstencentrum Ten Bogaerde in Koksijde, gratis. 

Er zijn mysterieuze enorme eieren gesignaleerd in Knokke, op de zeedijk of in de tuin van cultuurcentrum Scharpoord, waar een “Walking Egg” kippenpoten heeft gekregen. Koen Vanmechelen, de kunstenaar die in al zijn projecten op zoek is naar de “oerkip”, palmt Knokke in. Tussen internationale projecten door. “Cosmopolitan Renaissance” toont tekeningen, sculpturen, video’s, installaties. Kinderparcours en workshops inbegrepen. Tot 15 januari in CC Scharpoord in Knokke.

30 jaar geleden sloot de laatste Belgische steenkoolmijn. Daar was op Canvas de interessante reeks “Koolputters” over te zien. Nu nog altijd te herbekijken op VRT MAX. Stephan Vanfleteren fotografeerde 75 “kompelkoppen”, mannen die in de mijnen gewerkt hebben. Tot 22 januari 2023 in een grote ‘black box’ in de magistrale compressorenzaal van ZLDR Luchtfabriek- Marktplein 5, 3550 Heusden-Zolder, met videobeelden en een soundscape van Stef van Alsenoy.  

De mens in de ruimte, dat is het thema van een van de belangrijke Britse kunstenaars, Antony Gormley. Eerder dit jaar was zijn werk uitgebreid te zien in  en buiten het museum Voorlinden nabij Den Haag, nu hoef je niet eens zover. Galerie Xavier Hufkens in Elsene toont een ruime selectie tekeningen, sculpturen en installaties, waar je ook mee kunt experimenteren. Fijn voor kinderen ook. Tot 17 december en gratis.

Het ontroerende schilderij “De dood van Maria” van de Vlaamse primitief Hugo van der Goes is vijf jaar lang nauwgezet gerestaureerd en vanaf nu weer te zien in Brugge. Samen met andere meesterwerken uit de middeleeuwen, een pas verworven "Man van smarten" van Albrecht Bouts bijvoorbeeld, én getuigenissen van kunstenaars van vandaag, van choreografe Anne Teresa De Keersmaeker tot schrijver Ilja Leonard Pfeijffer. “Oog in oog met de dood” in het Sint-Janshospitaal in Brugge, tot 5 februari.

Nog in Brugge keert op 8 november het gerestaureerde praalgraf van Anselm Adornes en Margareta van der Banck terug naar de verbluffende Jeruzalemkapel. Daar is tegelijk hedendaagse kunst te zien van schilder Hans Vandekerckhove, de meester van de stilte in natuur en architectuur.  Tot 21 januari in het Adornesdomein in Brugge.

Autoworld stoft antieke bolides af en presenteert de fraaiste exemplaren uit de geschiedenis van het Italiaanse merk Ferrari, met het beroemde logo van een steigerend paard. 20 merkwaardige Ferrari's met elk een merkwaardig verhaal. Tot 4 december in Autoworld, Jubelpark Brussel.

Kunstenaar Philip Aguirre is erg betrokken op de wereld en heeft het in zijn werk vaak over natuurgeweld, watersnood, immigratie, vluchtelingen. Aguirre schonk een deel van zijn tekeningen en grafiek aan het Museum Plantin-Moretus. De tentoonstelling "L'invitation au voyage", "Uitnodiging tot de reis" loopt tot 29 januari. 

Je raakt niet uitgekeken op de wondermooie prenten uit Japan, de Shin hanga uit de 20e eeuw. Het zijn geen tekeningen, het zijn prints, waarvan elke lijn eerst is uitgesneden in een houtblok en vervolgens is afgedrukte in soms tientallen laagjes kleur. Tot 15 januari in het Museum Kunst & Geschiedenis in het Brusselse Jubelpark.

Kinderlijk speels en kleurrijk werk van de grote Catalaanse surrealist Joan Miró: daar word je vrolijk van. Miró had grote belangstelling voor de kunstgeschiedenis, en ook dat komt aan bod in deze expo. Verrassend zijn ook zijn sculpturen, die aanhaken bij prehistorische vormen. In het BAM in Bergen, tot 8 januari.

De Brusselse Musea voor Schone Kunsten zijn elke dag open om iedereen de kans te geven naar Picasso te komen kijken. Pablo Picasso had geen voeling met abstracte kunst, maar er zijn wel degelijk raakvlakken. De expo biedt ook een inkijk in de manier van werken van de meester. Tot 12 februari.

Op 4 november is het 100 jaar geleden dat de Britse archeoloog Howard Carter het graf van de Egyptische farao Toetanchamon ontdekte. Er is veel Egypte te zien en te beleven in onze musea. Bozar in Brussel focust op de rijke geschiedenis van de stad Alexandrië met antieke voorwerpen én hedendaagse kunst. In Mariemont (Henegouwen) vind je Egypte in de populaire cultuur, van strips tot platenhoezen. In Tour en Taxis kun je je vergapen aan een replica van het beroemdste graf ter wereld. Niet te missen met kinderen!

Mens en hond komen vaak voor in het werk van keramiekkunstenaar José Vermeersch, die zijn sculpturen bakte in een zelfgebouwde veldoven. Vermeersch, een leerling van Constant Permeke, zou dit jaar 100 zijn geworden. In zijn atelier in Lendelede zijn sculpturen uit privécollecties te zien; in Kortrijk schilderijen en in het prachtige kasteel van Rumbeke foto's.  

De Franse kunstenaar Daniel Buren tovert met kleuren in het sowieso al bijzondere treinstation van Luik-Guillemins. Op het gebouw van architect Calatrava heeft hij kleurrijke stroken aangebracht. Zeker leuk om te bewonderen als de zon schijnt en de perrons veranderen in regenbogen.

Diezelfde Daniel Buren heeft kleurrijke vlaggetjes gehangen boven het zwembad van Villa Empain in Brussel. Daar loopt een tentoonstelling over vlaggen in de kunst. Politiek en esthetisch verantwoord, tot 22 januari.

Een van de sokkels voor het KMSKA in Antwerpen was sinds de bouw in 1890 altijd leeg gebleven. Tot nu! Er staat nu een bronzen sculptuur van de Belgische hedendaagse kunstenares Lili Dujourie. Het KMSKA is weer open, na elf jaar restauratie. De fenomenale collectie is de moeite waard, van Rubens tot Rik Wouters in een frisse opstelling volgens thema. En ook aan het gebouw kun je je vergapen: naast de in hun oude glorie herstelde zalen is er een nieuw, wit museumdeel.    

"Mirror Mirror. Mode en de psyche" is een dubbele expo. Het modemuseum MOMU in Antwerpen stelt vragen: hoe dagen hedendaagse ontwerpers en kunstenaars schoonheidsidealen uit? Kan kleding ons mentaal beschermen en kracht geven? Museum Dr. Guislain in Gent brengt uitzonderlijke kunstenaars bij elkaar die elk op hun eigen manier kleding of textiel gebruiken om zichzelf een plaats in de wereld te geven.

Het MSK in Gent viert feest: het oudste museum van België wordt 225 jaar en is daarmee een van de oudste van Europa. Het MSK steekt het feestjaar in gang met een expo van Albert Baertsoen (1866-1922), een telg uit een Gentse fabrikantenfamilie en één van de belangrijkste schilders in de kunstscène van het fin de siècle. Tot 27 november in het MSK.

Kunstenaar Philippe Van Snick (1946-2019) observeerde de complexiteit van de wereld en het leven. Hij vertaalde zijn inzichten en reflecties naar een eenvoudige vormentaal. Het S.M.A.K. in Gent brengt een eerbetoon; de tentoonstelling loopt tot 5 maart.